Meesurfen op de renovatiegolf

Terug naar Inspiratie

Gebouwen zijn verantwoordelijk voor 40% van het totale energieverbruik in de EU. In de nieuwbouw gelden alsmaar strengere energienormen. Maar willen we tegen 2050 energieneutraal zijn? Dan zullen we ook alle bestaande en verouderde gebouwen grondig moeten aanpakken. 95% of meer dan 4 miljoen woningen in België voldoen vandaag nog niet aan de 2050-norm. Ook bij de niet-residentiële gebouwen is er werk aan de winkel.

 

Renovatie versus nieuwbouw

De hamvraag is dan: wat doen we met al die gebouwen? Slopen en opnieuw bouwen of renoveren? Het Nederlandse onderzoek ‘Rekenen aan de bestaande woningvoorraad’ uit 2024 is daarover duidelijk: renoveren is altijd duurzamer. De kosten zijn bij renovatie tot 30% lager dan bij sloop-nieuwbouw en de CO2-voetafdruk is 20 tot 50% voordeliger. Zowel bij woningbouw als bij scholenbouw.

Europese renovatiegolf

Maar om de klimaatdoelen van 2030 en 2050 te behalen, gaat het renovatietempo vandaag nog veel te traag. Nu wordt elk jaar 1% van de gebouwen energie-efficiënt gerenoveerd. Dat tempo moet minstens verdubbelen. Daarvoor zet de Europese Unie met een heuse renovation wave in op regelgeving, normen, financiering en sensibilisering. België reserveerde 2,2 miljard euro voor de renovatie van gebouwen. Een deel van die middelen komt uit de Europese pot.

Ontwikkeling van renovatieconcepten

Met living labs en samenwerkingen tussen sectoren is er de voorbije jaren al heel wat geëxperimenteerd om het Belgische renovatietempo te verhogen. BE REEL! ontwikkelde samen met Brussel en Vlaamse en Waalse steden beleidsinstrumenten en tools voor de uitrol van renovatiestrategieën. Living Labs Brussels Retrofit experimenteerde onder andere met collectieve renovaties, renovatiestrategieën en de oprichting van een investeringsmaatschappij. VITO/EnergyVille transformeert met oPEN Lab 33 woningen in het Genkse Waterschei naar energie-positieve gebouwen via een collectief renovatieconcept.

Smart Readiness Indicator voor gebouwen

Omdat gebouwen niet alleen energiezuiniger, maar ook energieslimmer moeten worden, ontwikkelde VITO/EnergyVille voor de Europese Commissie ook de Smart Readiness Indicator. De score geeft aan welke digitale systemen een gebouw vandaag al heeft, en hoe die technologieën nog slimmer kunnen. Hoe goed bespaart het gebouw energie? Speelt het in op de behoeften van de bewoners en gebruikers? En houden de systemen ook al rekening met het energieaanbod en de marktprijzen op dat moment?

Benieuwd hoe Proximus gebouwen mee slimmer maakt? Lees verder: